Kolorektalni karcinom (kolorektalni rak) je maligni tumor koji nastaje u debelom crevu ili rektumu. To je treći najčešći rak kod muškaraca i drugi najčešći rak kod žena u svetu.
piše dr Mladen Maksić
U Srbiji, kolorektalni karcinom je drugi najčešći rak kod muškaraca i žena. U svetu je u 2020. godini, novodijagnostikovano je oko 1,9 miliona ljudi sa kolorektalnim karcinomom i da je od njega umrlo oko 935.000 ljudi. Stope incidence i smrtnosti su više u razvijenim zemljama nego u zemljama u razvoju. U Srbiji 2018. godini, procenjeno je da je oko 6.000 ljudi novodijagnostikovano sa kolorektalnim karcinomom i da je od njega umrlo oko 3.500 ljudi. Stope incidence i smrtnosti su u porastu u Srbiji.
Bolest se najčešće prezentuje kao krvavljenje iz završnog dela debelog creva. Ovo je najčešći znak kolorektalnog karcinoma. Krv može biti crvena, svetla ili tamna, i može se videti na toaletnom papiru ili u stolici. Pored toga, pacijenti imaju opstipacije ili dijareje kao I promene u obliku stolice. Prisutni su bolovi u abdomenu, mrsavljenje, gubitak u telesnoj tezini.
pogledajte još: OČUVANJE SRČANOG ZDRAVLJA: PREVENTIVNI KARDIOLOŠKI PREGLEDI U SLUŽBI VAŠEG VITALNOG ORGANА
Značajna metoda za rano otkrivanje karcinoma debelog creva pripada sledećem testu. FOB (enf. fecal occult blood , FOB) test ili test fekalne okultne krvi je skrining test koji se koristi za otkrivanje krvi u stolici. Krv u stolici može biti znak kolorektalnog karcinoma, ali može biti uzrokovana i drugim stanjima, kao što su hemoroidi, polipi ili upala debelog creva. FOB test je jednostavan i bezbolan test koji se može obaviti kod kuće. Potrebno je da se uzme uzorak stolice i pošalje u laboratoriju na analizu. U laboratoriji se uzorak testira na prisustvo hemoglobina, proteina koji se nalazi u crvenim krvnim zrncima. Ako je rezultat FOB testa pozitivan, to znači da je u stolici prisutna krv. Međutim, pozitivan rezultat ne znači nužno da imate kolorektalni karcinom. Krv u stolici može biti uzrokovana i drugim stanjima, pa je važno da se dodatno testirate kako biste utvrdili uzrok. FOB test se preporučuje svim osobama starijim od 45 godina. Ako imate povećan rizik od kolorektalnog karcinoma, trebalo bi da započnete skrining u mlađoj dobi. FOB test je važan skrining test jer može pomoći u ranom otkrivanju kolorektalnog karcinoma. Rano otkrivanje kolorektalnog karcinoma može značajno poboljšati šanse za preživljavanjem.
Nakon pozitivnog FOB testa, pacijent se podvrgava invanzivnoj dijagnostici u vidu kolonoskopije. Kolonoskopija je endoskopski pregled debelog creva i rektuma. To je zlatni standard za dijagnozu kolorektalnog karcinoma i drugih stanja debelog creva. Kolonoskop je dugačka, fleksibilna cev sa kamerom na vrhu. Kolonoskop se uvodi kroz anus i napreduje kroz debelo crevo. Kamera prenosi slike unutrašnjosti debelog creva na monitor, gde ih lekar može uočiti. Kolonoskopija se obično izvodi u analgosedaciji. Priprema za kolonoskopiju uključuje pražnjenje debelog creva. To se može postići unosom na usta specijalnog rastvora ili uzimanjem laksativa. Kolonoskopija traje u proseku od 15 do 30 minuta. Nakon pregleda, možete se vratiti kući istog dana. Rano otkrivanje kolorektalnog karcinoma može značajno poboljšati šanse za preživljavanjem. 
Kod pacijenata kod kojih se postavi dijagnoza kolorektalnog karcinoma na osnovu patohistološke verifikacije tkiva, pacijenti se prikazuju Onkološkom konzilijumu koji se odlučuje na jedan od sledećih terapijskih procedura. Lečenje kolorektalnog karcinoma zavisi od stadijuma raka, opšteg zdravlja pacijenta i drugih faktora. Mogu se koristiti različite vrste lečenja, uključujući:
- Hirurgija: Hirurgija je najčešći način lečenja kolorektalnog karcinoma. Cilj operacije je ukloniti tumor i deo okolnog zdravog tkiva.
- Hemioterapija: Hemioterapija je upotreba lekova za uništavanje ćelija raka. Hemioterapija se može dati pre ili posle operacije.
- Radioterapija: Radioterapija je upotreba zračenja za uništavanje ćelija raka. Radioterapija se može koristiti pre ili posle operacije.
Uspeh terapije:
Prognoza za kolorektalni karcinom zavisi od stadijuma raka, opšteg zdravlja pacijenta i drugih faktora. Pet-godišnja stopa preživljavanja za kolorektalni karcinom koji je otkriven rano je oko 90%.
Reklame
