Ne postoji lek za genitalni herpes; kada se osoba jednom zarazi ovim virusom, on u njoj ostaje do kraja života, uz mogućnost ponovnog aktiviranja. Ipak, postoje lekovi koji mogu smanjiti poteškoće frekvenciju ponovnog aktiviranja virusa...
Genitalni herpes je seksualno prenosiva bolest (SPD) uzrokovana herpes simpleks virusom (HSV).
Herpes simpleks virus uzrokuje genitalni herpes ulaskom u kožu ili sluznicu kroz mikroskopski sitne otvore u njima.
Postoje 2 tipa HSV-a:
• Herpes simpleks virus 1, koji obično uzrokuje nastanak čireva i
• Herpes simpleks virus 2, koji obično uzrokuje genitalni herpes
• Oba tipa virusa izazivaju bolove i plikove u području genitalija
Genitalni herpes se prenosi svakim tipom seksualnog kontakta na genitalnom području.
Međutim, oba tipa HSV-a mogu inficirati usnu šupljinu i genitalno područje, što znači da genitalni kontakt sa čirom na usnama može dovesti do genitalnog herpesa. Isto tako ukoliko ljubite partnera, a pri tome imate čir u usnoj šupljini ili oko nje, sasvim je sigurno da ćete partneru preneti infekciju.
Nakon prve infekcije genitalnim herpesom, kod nekih osoba se mogu pojaviti sledeći simptomi:
• povišena temperatura
• bolovi u telu i
• natečeni limfni čvorovi
Simptomi infekcije mogu uključivati pojavu bolnih plikova i/ili ulcera u genitalnom delu tela, zatim svrab, osećaj peckanja i pečenja na koži. Simptomi genitalnog herpesa nastanu i prođu sami od sebe, u zavisnosti od reaktivacije virusa i u telu inficiranog ostaju do kraja njegovog života.
Dijagnoza se obično uspostavlja na osnovu vidljivih promena na koži u području genitalija; mogu se preduzeti različiti testovi za uspostavljanje dijagnoze, npr. uzimanje virusne kulture, genska amplifikacija genskog materijala HSV-a, kao i razne forme ostalih testova. Ne postoji lek protiv genitalnog herpesa, ali postoje lekovi koji omogućavaju relativno normalan život obolelom od ove bolesti. Antivirusni lekovi se koriste u cilju redukovanja težine i frekvencije pojave genitalnog herpesa.
Nakon pojave herpesa, virus putuje kroz nerve i nastanjuje se u nervnom tkivu u telu. Reaktivacija ili ponovno pojavljivanje plikova, može se desiti bilo kada tokom života obolelog. Procenjuje se da je 1 od 6 osoba u životnoj dobi od 14-49 godina zaražena ovim virusom.
Simptomi ovog obolenja se obično pojavljuju 4 dana nakon kontakta sa inficiranom osobom.
Neki prirodni i domaći lekovi mogu pomoći u ublažavanju simptoma, ali ih ne mogu u potpunosti izlečiti. Oralni antivirusni lekovi mogu da se koriste u trudnoći. Porazgovarajte sa svojim lekarom o uzimanju lekova, ako ste trudni. Prognoze vezane za genitalni herpes su različite: nema leka, a rekurentne epidemije mogu varirati u smislu frekvencije i težine. Prevencija genitalnog herpesa je prilično teška. Kondom može sprečiti širenje bolesti putem seksa, ali ne u području kože koja nije pokrivena kondomom ili tokom oralnog ili genitalnog kontakta.
Koliko je čest genitalni herpes?
Procenjuje se da se oko 776.000 ljudi u SAD svake godine zarazi ovim virusom. Virusna infekcija je mnogo češća kod žena nego kod muškaraca. Prema procenama svetske zdravstvene organizacije, 67% ljudi mlađih od 50 godina zaraženo je virusom HSV-1. Većina inficiranih nije ni svesna da je inficirana.
Koji su to rani signali i simptomi genitalnog herpesa?
Mnoge osobe inficirane ovim virusom, imaju slabo izražene simptome zaraze ili simptome koji su vrlo slični nekim drugim fizičkim stanjima. Takođe, moguće je da se osoba inficira i da nikada ne razvije ni jedan simptom ove bolesti. Nije neophodno da svaka inficirana žena mora biti svesna toga da je zaražena.
Kada se pojave simptomi, oni se sastoje od:
• bolnih plikova oko genitalnog područja
• plikova oko analnog otvora
• ulcera nakon pucanja plikova
• nakon pucanja plikova, potrebno je 2-4 nedelje da rane zarastu
Takođe, mogu se javiti i ovi dodatni simptomi koji podsećaju na grip:
• povišena temperatura
• groznica
• bol u telu
• otečeni limfni čvorovi
Neposredno pre izbijanja bolesti, moguća je pojava svraba, osećaja pečenja ili trnjenja na koži.
Kod žena, genitalni herpes obično izaziva lezije od puknutih plikova na vulvi i oko vaginalnog otvora; od takvih lezija stvara se ulcer. Infekcija se proširuje na cerviks (u većini slučajeva), uzrokujući cervicitis (upalu cerviksa). Kod nekih žena, cervicitis može biti jedini simptom pojave genitalnog herpesa. Infekcija i zapaljenje uretre se često zajedno pojavljuju kod pojedinih pacijentkinja, uzrokujući bol prilikom uriniranja. Nakon prve pojave infekcije, sledeća se može ili ne mora više pojavljivati u životu inficiranog.
Šta uzrokuje genitalni herpes? Kako se ova bolest širi?
Virus herpesa ulazi u kožu ili mukusnu membranu kroz majušne, mikroskopski velike otvore u tkivu, kada se dogodi kontakt sa zaraženom osobom. Iz razloga što zaražena osoba može preneti bolest čak i kada nema nikakve simptome, izbegavanje seksualnih odnosa sa nekim ko ima aktivne plikove po koži ne znači da ćete se zaštititi od ove bolesti. Čak i koža sasvim normalnog uzgleda može preneti infekciju. Garderoba koja ima dodira sa genitalnim kožnim ulcerom može preneti HSV na drugu osobu koja obuče istu tu odeću.
Prosečni inkubacijski period (vreme za koje dođe do razvijanja simptoma) nakon izlaganja virusu jeste 4 dana, međutim, simptomi se mogu razviti od 2-12 dana nakon izlaganja virusu.
Pojedinačne pojave herpesa variraju po pitanju frekvencije i težine. Na herpes se može posumnjati kada se funkcija imuno sistema pogorša, a što se događa kada je imunološki sistem ugrožen. Npr., u vreme fizičkog ili emotivnog stresa, tokom bolesti ili kada se uzimaju određeni lekovi, genitalni herpes će se češće pojavljivati.
Kako se dobija i prenosi genitalni herpes?
• HSV se prenosi direktnim kontaktom sa osobe na osobu
• Genitalni herpes se može dobiti tokom seksualnog kontakta bilo koje vrste, a koji uključuje genitalno područje
• Genitalni herpes se može proširiti putem oralnog seksa, sa osobom koja ima herpes u usnoj šupljini i oko usana
• Prenos sa zaraženog muškarca na ženskog partnera je mnogo izvesniji nego sa zaražene žene na muškog partnera.
Da li se genitalni herpes može izlečiti?
Ne postoji lek za genitalni herpes; kada se osoba jednom zarazi ovim virusom, on u njoj ostaje do kraja života, uz mogućnost ponovnog aktiviranja. Ipak, postoje lekovi koji mogu smanjiti poteškoće i frekvenciju ponovnog aktiviranja virusa / simptoma.
Koji lekovi leče genitalni herpes?
Antivirusni lekovi koji mogu doprineti u borbi protiv težine i trajanja ponovnog aktiviranja virusa, ako se uzmu odmah, u roku od 24 sata pre ili posle aktiviranja virusa (kada na koži osećamo svrab ili utrnulost, ali još uvek nema plikova). Najuobičajeniji lekovi su:
• Aciklovir (Zovirax)
• Famciklovir (Famvir) ili
• Valaciklovir (Valtreks)
Ovi lekovi se obično uzimaju oralno. U težim slučajevima virusne infekcije, antivirusni lekovi se mogu dati intravenozno, ali ovo nije tako neophodno kod genitalnog herpesa. Dostupni su i aktuelni lekovi koji se primjenjuju direktno na čireve, ali su manje delotvorni od oralnih lekova i obično se ne koriste. Svi ovi lekovi mogu se koristiti na dnevnoj osnovi kao supresivna terapija, kao bi se smanjile mogućnosti za ponovnu aktivaciju virusa kod ljudi kod kojih se to često događa (više od 6 puta godišnje).
Kako se ponašati u trudnoći ako bolujete od genitalnog herpesa?
Oralni antivirusni lekovi, opisani u tekstu iznad, mogu da se koriste tokom trudnoće. Ozbiljan problem u vezi genitalnog herpesa u trudnoći jeste prenos infekcije na bebu tokom porođaja. Genitalni herpes se na dete može preneti putem krvi i može ostaviti veoma ozbiljne posledice na dete. Kod porodilja koje boluju od genitalnog herpesa, lekari vrše carski rez.
Preporučuje se da se trudnicama koje boluju od genitalnog herpesa prepišu oralni antivirusni lekovi, u 36-oj (ili kasnije) nedelji trudnoće do porođaja, kako bi se povećale šanse da se žena ipak prirodno porodi.
Postoji li kakva veza između genitalnog herpesa i HIV-a?
HIV virus koji uzrokuje AIDS nije isto što i virus genitalnog herpesa. Međutim, ako neko ima ulcere i otvorene čireve od herpesa, vrlo lako će se zaraziti i HIV-om ako se izloži mogućnosti zaraze, odnosno lako će preneti virus HIV-a ukoliko se inficira. Ulceri nastali genitalnim herpesom izazivaju pucanje kože što olakšava infekciju HIV virusom tokom seksualnog odnosa.
Može li se genitalni herpes sprečiti?
• Infekcija se može preneti preko aktivno inficirane osobe ili ako se virus ponovo aktivira kod zaraženog, pa čak i onda ako se ponovna aktivacija virusa uopšte ne primeti; zbog toga je prevencija veoma problematična.
• Dok kondom može sprečiti širenje genitalnog herpesa tokom seksualnog odnosa, infekcija se može preneti putem kože, na delovima koja nisu prekrivena kondomom ili t tokom oralnog dodirivanja genitalija.
• Ako vam se virus ponovo aktivirao, pranje ruku i nedeljenje delova odeće koja je prekrivala ulcere može uticati na prevenciju širenja ovog virusa.
